Lua Programlama Dili

mburaksaglik · 13 Haziran

► Giriş

Lua, kısaca "Scripting-Programming Language" olarak bilinen ve yazılım geliştirme dillerinden birisi olup, C++ ve Java gibi dillerin yakın akrabasıdır.
İlk olarak 1993'te Roberto Ierusalimschy, Luiz Henrique de Figueiredo ve Waldemar Celes tarafından geliştirilmiştir.
Lua programlama dilinin yapısına göre, birçok değişik uygulamaya kolayca entegre edilebilir. Kendi içerisinde yüklü bir debug (hata ayıklama) özelliği bulunması da programlama dili seçeneklerinden biri olarak görülmektedir.

Lua, komut dosyası oluşturma, video oyunu geliştirme ve diğer uygulamalarda kullanılan güçlü, hafif bir programlama dilidir. Gömülü sistemler ve bilimsel hesaplamalar için popüler bir seçimdir. Basit bir söz dizimine sahiptir ve sağlam yazılım sistemleri oluşturmayı kolaylaştıran yapılar sağlar. Lua ayrıca mükemmel performans sunarak yüksek performanslı uygulamalarda kullanım için çok uygundur. Lua, sunucu taraflı komut dosyası oluşturmaya uygunluğu ve çok çeşitli platformlarda çapraz ve paralel olarak çalışabilen bayt kodunda derlenebilmesi nedeniyle web geliştirme topluluğunda da popüler bir dildir. Ek olarak, Lua yorumlayıcısı bir MIT lisansı altında ücretsiz olarak temin edilebilir ve bu da onu açık kaynaklı projeler için popüler bir seçim haline getirir. (Lisans bilgileri için lütfen tıklayınız.)

Hafif, verimli ve hızlı bir programlama dili olan Lua, dünyanın en popüler programlama dillerinden biri haline geldi. Video oyunlarında, 3D grafik yazılımlarında, web geliştirmede ve daha fazlasında kullanılır. Lua'nın popülaritesi basitliğinden kaynaklanmaktadır. Nispeten kolay öğrenilebilir ve az yer kaplar. Bu da onu kaynak kısıtlı ortamlarda kullanım için ideal kılar. Ek olarak; Lua, daha üretken bir geliştirme deneyimi sağlayan dinamik yazma ve hata ayıklama özelliklerine sahiptir.

Lua gücünün büyük bir kısmını kendi kütüphanelerinden alıyor. Lua dilinin ana güçlerinden biri yeni türleri ve işlevleri aracılığıyla genişletilebilir olmasıdır.

Lua döngüler, kapsam, fonksiyon çağrıları, aritmetik hesaplamaları, tablolar ,dize desen eşleştirme, hata işleme gibi eşyordamlar, hata ayıklama mekanizmaları, kapsamlı bir C API, OS tesisleri, giriş ve çıkış fonksiyonları gibi programlama işlevlerini ve daha fazlasını geniş bir yelpazede sunuyor.

Basitlik hedefinden dolayı Lua’ da veri türleri sayısı azalmıştır. Bu özelliği diğer dillerden ayıran en önemli özelliklerinden biridir. Veri türlerinin sayısı azalmış olsa da hedefleri, görevleri gerçekleştirmek için yeterince güçlüdürler.

Lua veri türleri arasında tablo ve kullanıcı verileri (userdata) vardır. Lua uygulamaya yönelik özel yapıları desteklemek için tablo ve userdata türünü kullanır. Tablolar gerçekten ilişkisel dizi olup, dizilere benzer şekilde davranır. Bu yapı, çok sayıda veri yapıları ağaçları, grafikler hatta XML dosyaları olarak temsil edilmesini sağlar.

► Lua Dilinin Özellikleri

Lua dili kendini kanıtlamış sağlam bir dildir

Lua gömülü sistemler (örneğin, dijital TV için Brezilya -Ginga), oyunlar (GTA San Andreas, World of Warcraft, Civilization VI, Roblox ve daha fazlasını öğrenmek için tıklayınız.), pek çok endüstriyel uygulamada (Adobe Photoshop, Lightroom, Wireshark ve daha fazlasını öğrenmek için tıklayınız.) gibi uygulamalarda kullanılmıştır ve şu anda oyun sektöründe önde gelen bir betik dildir

Lua dili hızlıdır

Lua performans konusunda haklı bir üne sahiptir. Çeşitli kriterler betik dilleri alanında hızlı dil olarak Lua’ yı göstermektedir. Lua çok ince ayarlı benchmark programlarında bile test edildiğinde hızlı olduğunu göstermektedir. Büyük uygulamaların önemli bir kısmı Lua dilinde yazılmıştır.

Lua taşınabilir bir dildir

Lua, küçük bir paket içerisinde dağıtılan ve ANSI/ISO C derleyicisi olan tüm platformlarda kurulabilir. Ayrıca mobil cihazlar, avuç içi bilgisayarlar, cep telefonları, gömülü mikroişlemciler, kısıtlı cihazlar içinde iyi bir seçimdir, Unix ve Windows gibi tüm sistemler üzerinde çalışır.

Lua dili gömülebilir

Lua, az yer kapladığı için uygulama içine kolayca gömülebilir. Hızlı bir dil motorudur. Lua ‘da, diğer programlama dilleriyle yazılmış bir kod ile güçlü bir entegrasyon sağlayan basit ve iyi belgelenmiş bir API çeşitliliği vardır. Lua ile diğer dillerle yazılmış uygulamaları ve kütüphaneleri de geliştirmek kolaydır, hatta Perl ve Ruby gibi diğer betik dilleri de geliştirmek için kullanılabilir.

Lua dili güçlü ve basittir

Lua tasarımında doğrudan dil özelliklerini sağlamak yerine, bu özellikleri uygulamak için meta-mekanizmaları amaçlanmıştır. Örneğin, Lua saf nesne yönelimli bir dil olmasına rağmen, sınıflar ve miras uygulanması için meta-mekanizmaları sağlar. Lua meta-mekanizmalarında alanı küçük tutmak esas alınmıştır.

Lua dili az yer kaplar

Bir uygulamaya Lua eklemek onun boyutunu büyütmez. Lua 5.1.4 kaynak kodu, doküman ve örnekler içeren dosyası sıkıştırılmış hali 212KB ve sıkıştırılmamış hali ise 860KB kaplar. Linux altında tüm standart kütüphaneleriyle kurulmuş Lua yorumlayıcısı 153KB kaplar.

Lua dili ücretsizdir

Lua şuan MIT lisansı altında dağıtılır. Ücretsiz ve açık kaynak kodludur, kesinlikle hiçbir ücret ödemeden ticari amaçlar dâhil herhangi bir amaç için kullanılabilir.